کرانه‌های جنوبی خلیج فارس از زمان آریایی‌های متعلق به ایران بوده است/ ادعاها بر 3 جزیره ایرانی از لندن و ریاض می‌گذرد
تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۱۵۸۸۰
به گزارش خبرگزاری فارس از بندرعباس، محمد میردادی دکترای تاریخ و از پژوهشگران مطرح جنوب کشور در یادداشتی اختصاصی به خبرگزاری فارس به بیان پیشینه تاریخی مالکیت ایران بر کرانه‌های جنوبی خلیج فارس پرداخته و ادعاهای اعراب بر جزایر ایران را تنها بدلیل رشته نخی دانسته که از ریاض و لندن می‌گذرد.
این یادداشت تاریخی در ادامه می‌آید:
کشور ایران در طول تاریخ فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از دوره پیش از تاریخ ایران محل بنیان گذاشتن تمدن در گوشه و کنارش بوده است.
در شمال و جنوب و شرق و غرب این سرزمین چهارفصل تمدن های بیشماری شکل گرفته اند.با مهاجرت آریایی ها به فلات ایران دوره جدیدی از حیات سیاسی و اجتماعی کشور آغاز شد.
آریایی ها به صورت پی در پی سه حکومت نیرومند در ایران بنیان گذاشتند که قسمت عمده فلات ایران و حتی فراتر از آن را در گستره فرمانروایی خود داشتند.
حکومت هخامنشیان نخستین فرمانروایی جهانی بود که توسط آریایی ها بنیان گذاشته شد و نظم نوینی را پدید آورد.
پس از آن نیز با گذشت دوره کوتاه از یورش اسکندر قوم دیگر آریایی سر برآورد و به مدت چند سده هماورد نیرومندی برای امپراطوری روم بود.
با گذشت نزدیک به پنج سده در حدود 224میلادی اردشیر ساسانی با شکست فرمانروای پایانی اشکانی حکومت ساسانی را بنیان گذاشت.
این حکومت نیز در دوره فرمانروایی اش از کشور و هویت ایرانی دفاع نمود.
در دوره باستان فرمانروایان ایرانی دارای مکنت و شوکت فراوانی بودند و بر بسیاری از اقوام و مناطق فلات ایران و فراتر از آن حکومت می کردند.
یکی از مهمترین مناطقی که از نخستین سالهای فرمانروایی آریایی ها به محدوده فرمانروایی آنها افزوده شد کرانه های جنوبی خلیج فارس بود.
از دوره هخامنشی در سده ششم پیش از میلاد این بخش به گستره ایران افزوده شده و حیات سیاسی اقتصادی و فرهنگی آن با حکومت ایرانیان گره خورد.
نخستین اعراب در حدود پنج سده بعد از ورود ایرانیان به این مناطق از مناطق جنوبی شبه جزیره عربستان در کشور یمن کنونی به سمت کرانه های جنوبی خلیج فارس مهاجرت کردند.
با توجه به حکمرانی ایرانیان بر جنوب خلیج فارس این اعراب با کسب اجازه از فرمانروایان ایرانی در بخش بیابانی مستقر شدند و بخش‌های کرانه‌ای همچنان در اختیار ایرانیان باقی ماند.
این امر تا زمان ظهور اسلام ادامه یافت.
در دوره ساسانی گاهی درگیری هایی میان ایرانیان و اعراب رخ می داد که سرانجام در زمانی که شاپور دوم ساسانی(309_379) میلادی در سن خردسالی قرار داشت اعراب به مناطق مسکونی مرزی ایران در کرانه ها حمله می کردند و با غارت به بیابان پناه می بردند.
این امر چند سال دوام یافت.
با بلوغ شاه ساسانی و لشکر کشی به کرانه جنوبی خلیج فارس این شورش به شدیدترین شکل ممکن سرکوب شد.خاطره این سرکوب تاثیر فراوانی داشت و تا زمان ظهور اسلام بسیاری از اعراب از رویارویی با لشکر ایرانی هراس داشتند.
با ظهور اسلام اعراب بخش‌های داخلی به کرانه های جنوبی خلیج فارس وارد شدند و حکومت سیاسی مناطق جنوبی برای مدتی بدست اعراب افتاد.
با توجه به ادامه فعالیت و حمله به مناطق شمالی و فتح کشور ایران توسط اعراب مسلمان، به مدت دو سده حیات سیاسی جنوب خلیج فارس در دست اعراب باقی ماند. هر چند که حیات اقتصادی و اجتماعی آن همچنان در دست ایرانیان باقی ماند و در سده سوم و اوایل سده چهارم هجری با روی کار آمدن حکومت های ایرانی کم کم حکومت سیاسی کرانه های جنوبی نیز دوباره به ایرانیان بازگشت.
بر اساس یک قانون نانوشته از دوره باستان حکومت عمان در محدوده حکومتی فرمانروای کرمان و حکومت بحرین در محدوده حکومتی فرمانروای فارس بود.
شایان ذکر است که تنها این دو نام در کرانه های جنوبی خلیج فارس ریشه دیرینه ای دارند و دیگر شیخ نشین های کنونی نام های نویی هستند و در گذشته در محدوده این دو منطقه اصلی قرار داشتند.اومان یا هومان با نام پیشین ماسون یا مزون نامی ایرانی برای سرزمین عمان است این نام بخش وسیعی از کرانه های جنوبی خلیج فارس را دربر می گرفت.
مَسَندَم یا ماسون دَم نامی باقی مانده از آن زمان است و به معنی دم و دروازه ورود ماسون و نامی فارسی است.
بحرین نیز اُوال خوانده می شد، هجر نیز معرب واژه هَگَر فارسی است.این نام ها سند و تاییدی برای هویت و پیشینه ایرانی این مناطق است. به هر طریق از سده چهارم هجری دوباره ایرانیان بر مایملک باستانی حاکم شدند.
باید گفت که حتی اگر زمانی حکومتی عربی در این مناطق جان می گرفت تنها زمانی رسمیت می یافت که می توانست حمایت و تایید فرمانروای وقت ایران را بدست آورد. این امر تا سده هیجده میلادی ادامه یافت.
حکومت مرکزی ایران پس از ترور نادرشاه و مرگ آقا محمدخان (نخستین شاه قاجار) شرایط مناسبی نداشت.پیشرفت روزافزون اروپا و هجوم همه جانبه به شرق کشورهای مسلمان را در شرایط خطیری قرار داد.
تلاش برای ایجاد تفرقه و جنگ بین کشورهای مسلمان و برتری در دانش و فناوری نوپدید سبب دخالت های فراوان آنها در امور حکومت های مسلمان بویژه ایران شد.
ایران بزرگ برای آنها خطرناک بود بنابراین نخستین سیاست جهان مسیحی ایجاد تفرقه در بین اقوام تحت حاکمیت ایران در جهت های چهارگانه بود.
در شمال و شمال غرب بخش بیشتر سرزمین های آباد ایرانی را روسیه تصرف نمود.افغانستان و بخش عمده بلوچستان و کرانه های جنوبی خلیج فارس با دخالت مستقیم انگلیس از ایران جدا شد و اعراب که هزاران سال رعیت فرمانروایان ایران بودند تحت الحمایه انگلستان قرار گرفتند.
انگلستان با ایجاد تفرقه و تشویق درگیری بین اعراب، خود را به عنوان حکومت برتر به آنها قبولاند و بخش های جنوبی خلیج فارس که جزیی از خاک ایران بودند را اشغال کرد و شیوخ عرب را با تهدید و تطمیع به بستن قرارداد تحت الحمایگی راضی نمود.
حکومت مرکزی ایران نیز هیچگاه از حق خود کوتاه نیامد و همواره اعلام نمود که ساکنان کرانه جنوبی را رعیت خود می داند.به هر طریق به دلیل ضعف حکومت مرکزی این اشغالگری انگلستان تا نیمه دوم سده بیستم ادامه یافت که شیخ نشین های جنوبی و مخصوصا امارات متصالح سرانجام از تحت الحمایگی انگلستان استقلال یافتند هر چند که هنوز سر رشته بسیاری از تصمیمات آنها غرب است ایران اگرچه بنا بر احترام به همسایگان این استقلال را تایید نمود ولی تاریخ گذشته روایتگر حق و حقوق ایران در کرانه های جنوبی خلیج فارس است.
نکته مهم و نتیجه گیری این مقدمه طولانی را باید اینگونه بیان کرد: همه منابع تاریخی و جغرافیایی از سده ششم پیش از میلاد تا سده بیستم حتی نقشه های کشورهای استعمارگر غربی به این مورد اشاره دارند که کرانه های جنوبی متعلق به ایران است و دریای جنوب کشور ایران خلیج فارس نام دارد.
جزایر سه گانه حتی در زمان اشغال امارات بدست انگلیسی‌ها بازهم متعلق به ایران بوده است
در این اواخر که امارات متصالح(امارات متحده عربی) توسط انگلیس اشغال شده بود باز هم در نقشه های و منابع نوشتاری، جزایر سه گانه ای که اکنون شیوخ عرب بدون توجه به پیشینه خود و کشور شهرهای (کشورها کوچک) خود آن را طلب می کنند در محدوده کشور ایران قرار گرفته است.
اکنون نیز در آخرین بیانیه خود با حمایت و هدایت ریاض و لندن به بیان سخنان بیهوده گذشته پرداخته در امور داخلی کشور ایران دخالت نموده اند.
در پاسخ به این بیانیه باید گفت که نه تنها جزایر سه گانه بلکه کل کرانه های جنوبی خلیج فارس تا سده گذشته در اختیار ایران بوده است.
ماجرای جدایی بحرین
بحرین که آخرین استان جدا شده ایران است که در دوره پهلوی دوم از کشور جدا شد. حاکمان عمان نیز حتی در زمان قاجاریه که شهرهایی همچون بندرعباس و قشم و میناب را از قاجارها اجاره می کردند به تبعیت از فرمانروای ایران اذعان کردند و خود را رعیت فرمانروای ایران می دانستند.
شیخ نشین‌های کوچک خلیج فارس براستی که فراموش نموده اند که استقلال خود را مدیون نیت خوب و دوستانه جمهوری اسلامی ایران و احترام ایران به همسایگان هستند و الا ایران همیشه توانایی دفاع از محدوده خود را داشته است.
برای نمونه اگر دو سده کرانه‌های جنوبی در سده های نخستین اسلامی از ایران جدا شد دوباره در سده سوم به دامان کشور بازگشت.
به دلیل جایگاه راهبردی ایران و گستردگی و شرایط اقتصادی و اجتماعی ویژه کشور این امر هیچگاه برای ایران دور از دسترس نبوده است.
بنابراین شایسته است که شیخ نشین های جنوب خلیج فارس تاریخ را ورق بزنند و رشته نخی را که از ریاض و لندن کشیده می شود قیچی کنند که به گفته حافظ شیرین سخن: ای ... عرصه سیمرغ نه جولانگه توست
پایان پیام/3728
منبع: فارس
کلیدواژه: خلیج فارس هرمزگان تاریخ اسلام شیخ نشین خلیج فارس بندرعباس مالکیت ایران بر جزایر شیخ نشین کشور ایران آریایی ها کرانه ها جدا شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۱۵۸۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نخستین کاوش محققان ایرانی در عمق ۲ هزار متری دریای عمان
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت علوم، مرتضی توکلی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی همزمان با روز ملی خلیج فارس (۱۰ اردیبهشت‌ماه) و آیین‌های گرامیداشت این پهنه دریایی و تاریخی در نشستی با خبرنگاران توضیحاتی در مورد اقدامات و دستاوردهای پژوهشگاه طی دو سال گذشته ارائه کرد.
نمونه‌برداری از عمق بیش از ۲ هزار متری دریای عمان و مغزه‌گیری از این عمق برای اولین بار توسط محققان پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی با استفاده از کاوشگر بومی خلیج فارس، تهیه اطلس جامع دریای عمان و خلیج فارس و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در این روز از مهمترین اقدامات این پژوهشگاه بود.
البته موضوع توافق‌نامه راپ‌می (ROPME/Regional Organization For The Protection of The Marine Environment) توافق‌نامه‌ای بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در اردیبهشت ۱۹۷۳ و عمل به آن و تحقیقات در خلیج فارس بر این مبنا نیز از موضوعاتی بود که در این نشست مطرح شد و رئیس و اعضای هیئت علمی پژوهشگاه ضمن توضیح در این مورد بیان کردند که با وجود کاوشگر خلیج فارس به عنوان شناور مهم تحقیقاتی و محققان برجسته این حوزه داده‌های مطالعاتی و راهبردی مهم اکنون توسط ایران به دست می‌آید و تا حد ممکن در اختیار محققان دیگر کشورها هم قرار می‌گیرد.
توجه به تنوع زیستی خلیج فارس و دریای عمان برای توسعه اقتصاد دریامحور و ضرورت همکاری همه نهادها و ارائه خدمات تحقیقاتی به نهادهای مختلف مانند نیروی دریایی ارتش و سپاه نیز از برنامه‌های سال گذشته پژوهشگاه عنوان شد.
مرتضی توکلی در این نشست با اشاره به نزدیکی ایران با اقیانوس هند و رابطه دیرینه تمدنی با کشورهای حاشیه اقیانوس هند اظهار داشت: پژوهشگاه چهارایستگاه تحقیقاتی در شهرهای چابهار، نوشهر، بوشهر و بندرعباس دارد و حوزه پژوهش اقیانوس‌شناسی به شکل انحصاری در اختیار پژوهشگاه است.
نخستین کاوش محققان ایرانی در عمق ۲ هزار متری دریای عمان
وی با اشاره به وظایف ذاتی پژوهشگاه نیز اظهار داشت: محققان پژوهشگاه در ایام نوروز با استفاده از کاوشگر خلیج فارس نقشه‌برداری در عمق ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار متر را برای اولین بار در کشور انجام دادند و بعد از آن از عمق ۲ هزار و ۱۲۳ متر نمونه‌برداری کردند. عمق خلیج فارس زیاد نیست ولی برداشت در عمق ۲ هزار و ۱۲۳ متر کار سخت و منحصربه‌فردی است که در انحصار چند کشور دریایی در جهان است که سابقه مطالعات دریایی و دریانوردی دارند و ایران با این کار به باشگاه کشورهای دارای توانایی اکتشاف در اعماق دریا پیوسته است.
استاد دانشگاه تربیت مدرس در ادامه با اشاره به اهمیت این اقدام افزود: دنیای زیر آب دنیای ناشناخته‌ای است و با توجه به فشار و شرایط آب وقتی آن را کشف می‌کنیم، ظرفیت‌های این منطقه عیان می‌شود به خصوص تنوع زیستی و صنایع و معادن. همچنین با توجه به اینکه ۷۰ درصد سطح کره زمین را آب فراگرفته است، اگر نتوانیم این منطقه را کاوش کنیم، به این منابع دست نمی‌یابیم.
وی افزود: منابع موجود در خلیج فارس منابع نفتی و گازی است که از بیش از ۱۰۰ سال قبل از آنها بهره‌برداری می‌کنیم اما حوزه‌های جدیدتری هم وجود دارند و مثلاً چین در عمق ۱۲ هزار متر هم کاوش کرده و از ذخایر استفاده می‌کند. این امر باعث می‌شود بتوانند در آینده از منابع به خصوص فلزات ارزشمند و سایر منابع معدنی ذی‌قیمت بهره‌برداری کنند.
توکلی یکی دیگر از اقدامات را همزمان با روز ملی خلیج فارس برنامه‌های خاصی مانند کارگاه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی مرتبط با تغییرات اقلیم و اقیانوس‌نگاری خلیج فارس دانست و افزود: بررسی اثر پدیده «ال نینو» روی سفیدشدن مرجان‌ها از جمله موضوعات این کارگاه‌های آموزشی است که بررسی‌هایی نیز در این زمینه در خلیج فارس انجام داده‌ایم. بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور را نیز با حضور ۱۸ دانشگاه و مرکز تحقیقاتی نیز در این روز برگزار کردیم تا همگرایی بین این مراکز در زمینه تحقیقات دریایی افزایش یابد و از ظرفیت‌های مشترک برای رسیدن به توسعه دریامحور بهره‌مند شوند.
رونمایی از اطلس ملی خلیج‌فارس و دریای عمان/۴۲ پارامتر بررسی شد
وی افزود: همچنین اطلس ملی خلیج‌فارس و دریای عمان به عنوان اطلسی جامع تهیه شده و در هفته پژوهش گذشته رونمایی شد. این اطلس حدود ۱۶۰ نقشه در ۸۸ صفحه دارد. این نقشه در زمینه فاکتورهای فیزیکی شامل دما، شوری، چگالی، کدورت، اکسیژن محلول، سرعت صوت، عمق شفافیت، اکسیژن ظاهری و در زمینه فاکتورهای شیمیایی نیترات‌ها، فسفات‌ها، سیلیکات، ذرات معلق در آب، نیتروژن‌ها و همچنین فاکتورهای زیستی فیتوپلانکتون‌ها و دایموفلاژن‌ها (کف‌زیان خلیج فارس) در این اطلس مطالعه شده است. بیش از ۴۲ پارامتر (مؤلفه) در این نقشه بررسی شده که منحصربه‌فرد هستند. یافته‌های این نقشه از دو گشت یک سفر تابستانی و یک سفر زمستانی با بررسی ۷۶ایستگاه در زمستان و ۶۷ایستگاه در تابستان از دهانه اروند رود تا کنار چابهار به دست آمده و برای محققان، سیاست‌گذاران و دانشگاه‌ها مفید است.
توکلی همچنین به موضوع توافق‌نامه کشورهای حاشیه خلیج فارس موسوم به راپ‌میROPME (Regional Organization For The Protection of The Marine Environment) اشاره کرد و افزود: کشورهای عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، ایران، قطر، عراق و عمان عضو این توافق‌نامه هستند؛ با این وجود منابع اصلی داده‌های تحقیقاتی که در گذشته توسط کویت انجام می‌شد، در اختیار ایران قرار نمی‌گرفت.
وی در مورد اهمیت این داده‌ها اظهار داشت: بخشی از داده‌ها از جهت علمی مهم است و بخشی هم از جهت سیاستگذاری و برای نمونه ذخایر شیلاتی ضعیف روی امنیت غذایی اثر می‌گذارد و قطر روی گاوهای دریایی کار می‌کند که در خلیج فارس در حاشیه قطر این حیوانات وجود دارند و این منطقه را جزء مناطق حفاظت‌شده در نظر می‌گیرد.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی خاطرنشان کرد: موارد دیگر شامل جنگل‌های حراست که ظرفیت خوبی دارند. قطر در حاشیه سرزمینی خود کشت حرا انجام می‌دهد و ما سال گذشته حاضر بودیم یک میلیارد اصله درخت در حاشیه ساحلی ایران بکاریم ولی اراده لازم برای این کار نبود. هدف ما استفاده از مشارکت مردمی و بسیج مستضعفان بود تا در کاشت و پرورش درختان کمک بگیریم. البته برای کشت گیاهان خودرو متولی خاصی نداریم و بیشتر سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع موضوع را اداره و برخی محدودیت‌ها را ایجاد می‌کنند.
توکلی با اشاره به پهنه جغرافیایی در این زمینه اظهار داشت: ۵ هزار و ۷۰۰ کیلومتر مرز دریایی داریم و از گوآتر تا خرمشهر امکان کاشت جنگل‌های حرا وجود دارد. همچنین در حاشیه بسیاری از جزایر که ما ۳۴ جزیره در ساحل جنوب داریم، این امر ممکن است.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با اشاره به اهمیت اقدامات زیربنایی در توسعه منابع دریایی گفت: بزرگترین کشور در زمینه کشت جنگل‌های حرا بنگلادش است که با این کار از خاک در برابر سیل‌های زیاد حفاظت کرده است.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در مورد اقدامات این پژوهشگاه برای تحقق سیاست‌های کلی توسعه دریامحور ابلاغی مقام معظم رهبری نیز گفت: اولین گام ما این بود که ظرفیت‌ها و زیرساختاهای اساسی را برای تصمیم‌گیری فعال کنیم.
توکلی افزود: شورای عالی صنایع دریایی به ریاست رئیس جمهور در این راستا مجوز ایجاد مرکز ملی فراداده‌های دریایی را به پژوهشگاه داد که فرصت خوبی است. همچنین مطالعات قطب جنوب یا جنوبگان را با ارتباط خوب با نیروی دریایی ارتش پیگیری می‌کنیم و در گشت دریایی نیروی دریایی دور کره زمین هم کمک‌های تحقیقاتی کردیم. در زمینه سونامی، فعالیت‌های مشترکی با یونیسف و یونسکو و در زمینه داده‌ها با نیروی دریایی ارتش و سپاه داشته همچنین در زمینه توسعه زیردریایی‌ها نیز با دانشگاه صنعتی اصفهان مشارکت داریم.
وی ادامه داد: مجوز تأسیس اولین مرکز رشد صنایع دریایی را در نوشهر از وزارت علوم اخذ کرده‌ایم تا در حوزه‌های مختلف با توجه به توانایی که داریم، فعالیت‌های خود را آغاز کنیم.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت